Om te wennen aan het idee dat het tweede fieldlab van VNG Realisatie nu toch echt voorbij is, schrijf ik het volgende weekend maar even dit artikel. Voor het eerst in een week voel ik me uitgeslapen, maar ik was veel liever daar nu nog geweest - met een Club-Mate blijf je ook wel wakker!

De afgelopen week was voor het identiteitsplatform IRMA een ongekend succes. Allerlei zaken hebben daaraan bijgedragen, maar in de eerste plaats komt dat natuurlijk doordat op het fieldlab, net zoals de vorige keer in maart, een enorm constructieve sfeer heerst waarin iedereen constant ideeën uitwisselt, samenwerkt met elkaar, en open staat voor andere meningen en werkwijzes. Wij van IRMA voelen ons hier als een vis in het water: het is een plek om met nieuwe mensen in contact te komen, nieuwe ideeën op te doen, en om samen met anderen iets moois te maken. De vorige keer werken we met een man of drie van IRMA met de Gemeente Utrecht aan het Huishoudboekje; dit keer deden we met negen man sterk mee aan vijf teams tegelijk.

Wat natuurlijk ook hielp was dat we midden in de week konden aankondigen dat de Nijmegen-BRP attributen live zijn gegaan. Hiermee kan nu iedereen in Nederland die met DigiD kan inloggen daarmee via de Gemeente Nijmegen inloggen, waarna de gemeente een grote set persoonsgegevens in de vorm van zo’n 20 IRMA-attributen (onder andere naam, leeftijd, adres en BSN) laadt in de IRMA-app van de gebruiker. Dit opent een enorm scala aan privacy-vriendelijke en gebruiksvriendelijke toepassingen waarin gevalideerde persoonsgegevens van hoge betrouwbaarheid en kwaliteit nodig zijn. Daar was deze week op het fieldlab en daarbuiten ook onmiddellijk veel interesse in: na de persconferentie in Nijmegen is deze aansluiting in verscheidene media in het nieuws geweest. Dezelfde dinsdag heb ikzelf meteen na de persconferentie op het Fieldlab ook de live-gang van de Nijmegen-attributen aangekondigd. Daarna leek IRMA het gesprek van de dag te zijn: de hele week hoorden we “IRMA” rond gonzen niet alleen binnen onze eigen track, maar in het hele fieldlab. Dit ging zelfs zover dat bij de afsluitende discussie aan het eind van de week verschillende mensen op het podium IRMA noemden als het meest inspirerende wat ze de afgelopen week gezien hadden. De woensdag na de aankondiging van de Nijmegen-BRP attributen zijn alle IRMA records aan diggelen gegaan: die dag hebben 345 mensen de IRMA app geïnstalleerd - meer dan vijf keer zoveel als ons vorige record - en inmiddels zijn we de 2000 installaties gepasseerd.

Wat hebben we gedaan

Een andere reden waarom de afgelopen week zo goed is uitgepakt is natuurlijk door de geweldige samenwerking met de teams van o.a. Forus, NLX, HLM, Nijmegen, Haarlem, Delft en Amsterdam: de projecten zelf, en de samenwerking met iedereen van deze teams. Als aanvoerder van het IRMA team zag ik hoe al deze teams samen geweldige dingen bouwden, die niet alleen nieuwe applicaties en prototypes opleverden, maar die ook de IRMA software een grote boost vooruit hebben gegeven.

In willekeurige volgorde, hier een overzicht van de projecten waar we deze week aan gewerkt hebben.

Forus: kindpakket aanvragen met IRMA-attributen

Bij het vorige fieldlab in maart hebben we al kennis gemaakt met de mensen achter Forus, die het Kindpakket Zuidhorn hebben gemaakt en dat nu ook uit gaan breiden naar andere gemeentes. Qua gedachtegoed liggen Forus en IRMA helemaal op één lijn: beiden ontwikkelen als stichting, dus non-profit, en in open source, en beiden zijn er van overtuigd dat dat de enige levensvatbare aanpak is. Dit keer zijn we daadwerkelijk de samenwerking aangegaan, en hebben we een proef opgezet waarbij mensen zich met behulp van hun IRMA-attributen kunnen inschrijven voor het Kindpakket van Forus. Daarnaast hebben we nog veel meer ideeën voor samenwerking: verdere integratie van onze software, en hulpverleners die langs huis gaan en met speciale IRMA-attributen recht op het kindpakket kunnen toewijzen aan mensen.

NLX: inzicht in wanneer en hoe jouw persoonsgegevens worden gebruikt

Met de mensen van NLX, een platform om veilig en privacy-vriendelijk gestandaardiseerd data uit te wisselen tussen en binnen overheidsorganisaties, hebben we gewerkt aan een koppeling tussen IRMA en NLX. Hiermee kun je als burger wiens data van of naar NLX-databronnen is gegaan bij die databronnen inzien welke van jouw gegevens wanneer van waar naar waar is gegaan, nadat je met IRMA-attributen aangetoond hebt dat die gegevens op jou betrekking hebben. Hierdoor krijg je als gebruiker inzicht in wat er met jouw gegevens gebeurt, rechtstreeks bij de bron of afnemer, zonder dat het nodig is om een centrale partij in het midden te vertrouwen met alle gegevens (dus geen hack-gevoelige privacy-hotspots).

De decentrale architectuur en de focus op veiligheid en privacy van NLX sluit naadloos aan op ons eigen gedachtegoed. We konden deze aansluiting dan ook gemakkelijk en snel tastbaar maken: om NLX te kunnen ondersteunen hebben we het binnen IRMA mogelijk gemaakt voor attribuut-ontvangers om de IRMA-app-gebruiker de keuze te geven om bepaalde attributen niet te sturen, als de gebruiker dat niet wil.

HLM: digitale documenten ondertekenen met IRMA

Samen met team HLM (Haarlem, Delft, Wego4it) hebben we gewerkt aan een stadspas voor inwoners van Haarlem, en aan een digitale kopie van (bijvoorbeeld) geboorteaktes die aan mensen kunnen worden uitgegeven, digitaal ondertekend met de IRMA-attributen van de gemeentelijke medewerker. Ook hier is de IRMA software er zelf op vooruit gegaan: om dit te kunnen ondersteunen hebben we binnen IRMA gewerkt aan het mogelijk maken van IRMA attribuut-gebaseerde handtekeningen op documenten en afbeeldingen; tot nu toe ondersteuden we enkel dit soort handtekeningen over platte tekst.

Nijmegen: de BRP-attributen en het bel-me-terug verzoek

Na de BRP-aansluiting af te hebben gemaakt is de Gemeente Nijmegen meteen verder gegaan met een volgend IRMA-project: een bel-me-terug verzoek die inwoners van Nijmegen kunnen indienen op de website van de gemeente, digitaal ondertekend in de vorm van een IRMA handtekening met het telefoonnummer-attribuut, naam en misschien BSN van de inwoner. Daar waar de gemeente tot nu toe bij telefonische hulp op vragen als “wanneer komt deze maand mijn uitkering binnen” nog moest antwoorden dat ze dat niet telefonisch mogen zeggen, omdat je als gemeentelijk medewerker niet zeker kan weten wie je aan de lijn hebt, kan nu met dit IRMA-ondertekend terugbelverzoek betrouwbaar de identiteit van de bewoner worden vastgesteld, zodat de gemeente gepersonaliseerde hulp kan bieden.

Amsterdam: pasfoto-attributen

De gemeente Amsterdam kwam naar ons toe met de vraag: hoe kun je als barman digitaal met zekerheid vaststellen dat je klant ouder is dan 18? Natuurlijk hebben we daar al sinds jaar en dag het “ouder dan 18” IRMA-attribuut voor, maar wat als de klant de telefoon van zijn oudere vriend heeft geleend? Je moet als IRMA-gebruiker natuurlijk nooit je IRMA PIN-code aan iemand anders vertellen; die kan dan immers doen wat hij wil met al jouw attributen - maar in de praktijk zal dat misschien toch af en toe gebeuren, vooral onder jongeren. Daarom hebben we het IRMA-platform uitgebreid met de mogelijkheid om een foto als attribuut te laden. De klant in de bar laat dan zijn “ouder dan 18”-attribuut én zijn pasfoto-attribuut zijn; als de foto op de klant lijkt, weet de barman zeker dat zijn klant echt ouder dan 18 is.

Wat gaan we nu verder doen

In de eerste plaats werken we graag verder met de verschillende teams waar we de afgelopen week al mee hebben samengewerkt, om de hierboven genoemde projecten verder vorm te geven en in de praktijk te brengen. Al deze projecten hebben op hun eigen manier de potentie om grote groepen mensen te helpen om veiliger en makkelijker de regie terug te krijgen op hun eigen gegevens. Dat houdt ook in dat we de nieuwe IRMA-functionaliteiten die we deze week erin hebben gehackt om de teams te faciliteren verder moeten uitwerken en stabiliseren. Verwacht dus veel handige nieuwe IRMA-features in de komende tijd!

Eerlijk is eerlijk: deze week viel het ook op dat veel delen van de IRMA-software voor software-ontwikkelaars nog te lastig is om aan de praat te krijgen en om mee te experimenteren. We hebben dat nu goed kunnen opvangen door iedereen die met IRMA bezig was in persoon hierbij te helpen, maar om de snelle ontwikkelingen van nu en de verdere groei van het IRMA-platform goed vorm te kunnen geven is het heel belangrijk om de IRMA-code zo makkelijk mogelijk te maken om te leren kennen en gebruiken. We zijn al bezig met het ontwikkelen van een geheel nieuwe versie van de IRMA API server, die op dit vlak op meerdere manieren een grote vooruitgang zal zijn, maar ook de rest van de IRMA-software zal in de nabije toekomst verbeterd worden.

Deze week hebben ook veel contacten gelegd met allerlei partijen die geïntesseerd zijn in het IRMA-platform en onze attributen, of omdat wij geïnteresseerd zijn in hun ervaringen en toepassingen. Ook hebben we van allerlei personen, bedrijven en organisaties van buiten het fieldlab emails gekregen met vragen over IRMA en ideeën voor proeven en toepassingen.

Voor ons van het IRMA team is het fantastisch om zoveel interesse in ons werk te zien: na jaren eraan gewerkt te hebben gaat het ineens vliegen. Het was een geweldige week om mee te mogen maken, en ik weet zeker dat er heel mooie projecten uit gaan komen, en nog in het verschiet liggen.

Op naar het volgende fieldlab!